Phân tích nhân vật Đăm Săn trong đoạn trích chiến thắng Mtao Mxay

Trước khi tiến hành làm bài phân tích nhân vật Đăm Săn mời anh/chị lớp 10 hãy tham khảo bài dàn ý chi tiết được tác giả dafulbrightteachers.org biên soạn nhé.

Dàn ý phân tích nhân vật Đăm Săn

I. Mở bài

– Giới thiệu tác giả, tác phẩm

• Sử thi anh hùng : “Đăm Săn”

+ Sử thi Ê- đê

+ Đây là loại hình tự sự dân gian

+ Nội dung chính: kể về cuộc đời người anh hùng Đăm Săn.( tóm tắt 2-3 dòng)

– Giới thiệu đoạn trích: Chiến thắng Mtao Mxay

+ Vị trí: nằm ở chương 3 4 trong bộ sử thi Đăm Săn

+ Đoạn trích kể về chiến thắng lẫy lừng đăm săn vs Mtao Mxay, cứu được vợ Hơ Nhị và nô lệ trở về hợp nhất với buôn làng của mình

– Giới thiệu nhân vật : Hiện lên qua đoạn trích là Đăm Săn- 1 tù trưởng dũng mãnh, quyết liệt, là biểu tượng đẹp đẽ cho sức mạnh cộng đồng, dân tộc.

✅ Xem thêm >>>Dàn ý phân tích người anh hùng Đăm Săn

 

II. Thân bài:

=> Hướng dẫn: Nhân vật Đăm Săn xuất hiện xuyên suốt tác phẩm. Vì thế để phân tích hình tượng nhân vật Đăm Săn ta sẽ đi phân tích nhân vậy chạy dọc theo diễn biến thời gian, bố cục tác phẩm để khắc họa đầy đủ, toàn diện nhất.

Cảnh 1: Trong trận đấu vs Mtao Mxay

a. Trước khi trận đấu bắt đầu

• Hành động của Đăm Săn: đến chân cầu thang để khiêu chiến, dọa dẫm: “ Ơ diêng, Ơ diêng, xuống đây. Ta thách nhà ngươi xuống đấy; Xuống…”

• Lời nói:

+ Hừng hực, dục dã kè theo động từ thách thức: “Thách; Xuống; Ta sẽ lấy cái sàn hiên nhà ngươi; ta sẽ lấy cái cầu thang nhà ngươi chẻ ra kéo lửa; ta hun cái nhà ngươi cho mà xem”

+ Trước lời đề phòng, sợ sệt của Mtao Mxay Đăm Săn khảng khái khẳng định : “ Sao ta lại đâm ngươi khi ngươi đang đi xuống nhỉ? Đến con lợn nái nhà ngươi ta còn không thèm đâm nữa là”

=> Hình ảnh Đăm Săn hiện lên đầy ngạo nghễ, tràn đầy khí thế hào hùng. Hình ảnh người anh hùng dân tộc hiện lên chủ động; dũng mãnh; nhiệt huyết khí thế thượng võ với dáng dấp hiên ngang đoàng hoàng choáng ngợp đối lập hoàn toàn với dáng vẻ hèn nhát, yếu đuối, sợ sệt MtaoMxay

b. Diễn biến cuộc chiến:

• Hiệp 1:

+ Mtao Mxay bước ra với bộ mã đẹp đẽ : “ Gươm hắn óng ánh như cái cầu vồng; bô mặt dữ tợn; khổ sọc gấp bỏ múi;”

+Đăm săn yêu cầu MtaoMxay múa trước

=> Đăm Săn không muốn mình mang tiếng là kẻ mạnh ăn hiếp kẻ yếu thế nên đã nhường cho Mtao Mxay ra các món đòn trước. Điều này càng thể hiện vẻ đẹp cao cả của người anh hùng.

+ Trước cái dáng vẻ bò ngựa, khoe khoang, hống hách của Mtao Mxay Đăm săn nhận xét MtaoMxay múa lạch xạch như quả mướp

=>  Đăm Săn tỏ ra đầy khinh bỉ, coi thường và kèm theo những lời nói sỉ nhục cho cái thói ngạo mạn của Mtao Mxay : “Miếng múa ấy. Ngươi học ở đâu? Ngươi múa chơi đấy phải không? Vậy ngươi hãy xem ta đây”

=>  Mtao Mxay cố tỏ ra hoành tráng, ngạo nghễ, dũng mãnh, dở các chiêu trò nhưng Đăm săn vẫn giữ nguyên dáng vẻ bình tĩnh, thản nhiên, uy nghi, hiên ngang.
• Hiệp 2:
– Sau khi để cho kẻ yếu đuối “trình diễn” Đăm Săn bắt đầu rung khiên múa. Màn biểu diễn của anh được tái hiện lại chi tiết và vô cùng đẹp mắt: “Một lần xốc tới chàng vượt một đồi chanh; Một lần xốc tới nữa, chàng vượt một đồi lồ ô.Chàng chạy vun vút qua phía Đông rồi lại chạy qua phía tây..”

=>  Đăm Săn múa khiên thật đẹp, thật tráng lệ. Những hành động được đặc tả nhanh thoăn thoắt, điệu nghệ mà căng tràn dũng mãnh, sức mạnh.

– Những hành động Đăm Săn khiến đối thủ thất thểu, hoảng loạn: “ chạy bước cao bước thấp, hết chạy bãi Tây sang bãi Đông”; Mtao Mxay tung dao chém nhưng chẳng thể trúng và bị Đăm săn nhạo báng : “Sao ngươi lại chém chão cột trâu? Con Khoeo chân ta, ngươi dành làm gì?”
=>  Đăm Săn mạnh mẽ, tài giỏi, phi thường, là ngọn lửa cháy rừng rực dập tắt cái dáng vẻ đạo ngạo của Mtao Mxay.

• Hiệp 3:

– Đăm Săn tiếp được miếng trầu Hơ nhị vứt cho, sức mạnh tăng lên gấp bội. Cái sức mạnh vốn có nay lại được tiếp thêm năng lượng tràn trề ra, bung tỏa ra : “Đăm Săn lại múa. Chàng múa trên cao, gió như bão; Chàng múa dưới thấp, gió như lốc. Chòi lẫm đổ lăn lóc. Cây cối chết rụi. …quả núi ba lần dạn nứt…ba đồi tranh bật rễ bay tung”

=> Đến thiên nhiên cũng như thán phục, lay chuyển trước sức mạnh, khí thế ngút trời của người tủ trưởng anh hùng
– Đăm Săn phóng ngọn giáo trúng nhưng đâm không thủng Mtao Mxay vì hắn có bộ giáp sắt. Đăm săn chán nản, mỏi mệt. Trong giấc mộng chàng được ông trời chỉ giúp điểm yếu Mtao Mxay.

=> Đăm săn hiện lên dũng mãnh, cứng cỏi, tài năng khí thế hừng hực, vùn vụt, lấn át thiên nhiên hùng vĩ

=> Được sự ủng hộ từ thế lực thần linh, sức mạnh thiên nhiên kỳ vĩ.

c. Kết thúc cuộc chiến:

– Được sự giúp đỡ ông trời Đăm Săn lấy cái chày mòn, ném trúng vành tai kẻ địch. Rồi cắt đầu kẻ thù đem bêu ngoài đường

=> Hình tượng Đăm Săn hiện lên oai phong, lẫm liệt.

Cảnh 2: Hô hào dân làng

Sau khi giết chết kẻ thù, Đăm săn hô hào nô lệ Mtao Mxay di theo mình bằng những lời nói trân trọng, đồng cảm : “ Ơ ngàn chim sẻ, Ơ vạn chim ngói, Ơ tất cả tôi tơ vùng này, chúng ta ra về nào”

=> Đăm Săn hiện lên thật giản dị; gần gũi, tốt bụng

Cảnh 3: Liên hoan mừng chiến thắng

Đăm Săn vừa chiến thắng được kẻ thù lại vừa hiệu triệu được lòng dân. Nên lễ ăn mừng diễn ra hoành tráng, rực rỡ và vì thế lại càng tôn lên vẻ đẹp kì vĩ của người anh hùng Đăm Săn:

+ Tóc thả trên sàn, hứng tóc là cái nong hoa

+ Thịt ăn không ngớt

+Uống không biết say, ăn không biết no

+ Đầu đội khăn nhiễu, vai mang nải hoa

=> Tù trưởng tài ba, dũng cảm, giàu có, tài đức vẹn toàn

=> Ẩn ý cho sự sung túc, phát triển giàu mạnh của buôn làng

• Nghệ thuật:

+ Nghệ thuật so sánh đòn bẩy: Hình tượng Mtao Mxay luông đi kèm xen kẽ với những lời nói, hành động của Đăm Săn => từ đó làm nổi bật hình tượng vượt trội người anh hùng

+ Những câu văn biền ngẫu sóng đôi nhịp nhàng

+ Lối nói phóng đại, sử dụng các hình ảnh thiên nhiên, vũ trụ

+ Ngôn ngữ trang trọng, giàu hình ảnh

=> Sức mạnh chính nghĩa

=> Tô vẽ vị trí trung tâm con người, làm bật vị thế người anh hùng giữa trời đất mênh mông

III. Kết bài

+ Tổng kết lại hình tượng người anh hùng: dũng mãnh; cao cả; ngạo nghễ; sánh ngang thiên nhiên, vũ trụ

=> Hình ảnh đại diện cho buôn làng và mong ước về cuộc sống chính nghĩa, giàu đẹp, ấm no, phát triển

Xem thêm: Tóm tắt chiến thắng Mtao Mxây

Lớp 10 -